top of page

Osmanlı nüfusunu konu alan çalışmalarda gözden kaçan ya da bu kapsamda inceleme konusu yapılmayan unsurlardan birisi, devlet içerisinde yer alan ecnebîlerin (‘ecânib’in) sayısı ve bunlara ilişkin hukukî düzenlemeler olmuştur. Bu çalışmada, Osmanlı nüfusu içerisinde Osmanlı vatandaşı olan Müslim-Gayrimüslim oranları verilmekle birlikte Osmanlı vatandaşı olmayan ecnebîlerin oranları da inceleme konusu yapılmıştır. Aynı zamanda ecnebîlerin Osmanlı sosyal hayatı içerisindeki durumu çeşitli yönleri ile incelenmiştir. Kapitülasyonların genişletilerek birçok ülkeye imtiyazlar ta-nınması, bu ülke vatandaşlarının, Osmanlı topraklarında yoğun bir şekilde seyahat ve ikamet etmeleri ile birlikte çok kolay mal ve mülk sahibi olmalarını da sağlamıştır. I. Dünya Savaşı arifesinde kapitülasyonların tek taraflı olarak kaldırılması, Osmanlı Devleti içerisinde seyahat ve ikamet eden ecnebîlerin statüsünü yeniden gözden geçirmeyi gerekli kılmış ve bu yönde yeni hukukî düzen-lemelere gidilmiştir. İttihad ve Terakki Hükümeti, yeni mevzuat çerçevesinde, bütün idari birimlere gönderdiği bir talimatname ile ülke içerisindeki ecnebîlerin oranını, sayısını ve milliyetini tesbit etmeye çalışmıştır. 1917, 1918 ve 1919 yılları arasında yapılan nü-fus cetvelleri neticesinde Osmanlı Devleti’nin son dönemindeki gerçek nüfusu ile birlikte ecnebîlerin sayısı da ortaya çıkarılmıştır. Bu suretle ülkenin diğer bütün unsurları ile birlikte ecnebîlerle ilgili istatistikî veriler de elde edilmiştir. Arşiv kaynakları, yerli-yabancı araştırma eserler ve istatistikî veriler ışığında hazırlanan çalışma ile bu alanda önemli bir boşlu-ğun doldurulduğuna inanmaktayız.

SON DÖNEM OSMANLI NÜFUSU ve ECNEBÎLER MESELESİ

200,00₺ Normal Fiyat
160,00₺İndirimli Fiyat
  • Abdülkadir Gül, Salim Gökçen

bottom of page